Met de aanduiding van de focusgebieden voor 2017 is gebleken dat op basis van oppervlakte een groot aandeel van de nieuwe focusgebieden voor grondwater in Vlaanderen gelegen zijn in Noord-Limburg. Ondanks zware inspanningen vanuit de overheid en de landbouwsector (uitrijregelingen, bufferzones, …) is het aantal MAP-meetpunten waarin de toegelaten nitraatconcentratie wordt overschreven de laatste jaren amper gedaald. Daarnaast wordt de grondwaterproblematiek in Noord-Limburg groter. De concentraties aan nitraat zijn te hoog en verbeteren onvoldoende, waardoor het aantal focusgebieden op basis van slechte grondwaterkwaliteit stijgt. Maar de specifieke sensibilisering voor de verbetering van de grondwaterkwaliteit is niet zo eenvoudig. Het grondwater heeft een vertragingseffect waardoor de effectiviteit van de genomen maatregelen pas een aantal jaren later zichtbaar zullen zijn. Dit neemt niet weg dat we zo snel mogelijk alle landbouwers bewust moeten laten omgaan met bemesting, waarbij gestreefd wordt naar een minimale input aan nutriënten en een rendabele opbrengt. De hoofddoelstelling van dit project is daarom om stikstofuitspoeling naar grond- en oppervlaktewater te reduceren in het volledige Leadergebied.
Hiertoe worden demoproeven uitgevoerd rond aanpassing van het tijdstip en de locatie van bemesting. De landbouwers maken kennis met alternatieve bemestingstechnieken, zoals het KNS-systeem. Deze bemesting steunt op het fractioneren van bemesting op basis van regelmatige bodemstalen en plantbehoefte. Hierdoor zal er minder uitspoeling van nutriënten optreden naar grond- en oppervlaktewater en is daarnaast ook economisch voordelig voor de landbouwer (minder meststoftoediening). Ook zal er demoproef komen in de maisteelt. Er zal rijbemesting worden toegepast in plaats van volleveldstoepassing.
Daarnaast wordt een app geïntroduceerd waarmee telers op elk moment de bemesting op perceels- en bedrijfsniveau kunnen opvolgen.
Als laatste worden kleinschalige technieken gedemonstreerd om op korte termijn verhoogde nitraatconcentraties in de waterloop te voorkomen. De opzet is om via buffering in de waterloop ter hoogte van drainagebuizen te voorkomen dat een teveel aan nutriënten verder de waterloop vervuilt.
Het is belangrijk dat collectief alle landbouwers betrokken worden in een meer duurzame bemesting. Dit vraagt ook een aanpak die sectoroverschrijdend is. Deze technieken werden reeds op lokaal of sectorniveau (fruit) toegepast en de ervaringen van de landbouwers zijn positief. Het project combineert de ervaring vanuit de partners van het CVBB met de lokale partners, die gewend zijn de akkerbouwers te benaderen.
